حَدَّثَنَا سُلَيْمَانُ بْنُ حَرْبٍ، حَدَّثَنَا حَمَّادٌ ـ هُوَ ابْنُ زَيْدٍ ـ عَنْ أَيُّوبَ، عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ، عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ ـ رضى الله عنهما ـ قَالَ قَدِمَ رَسُولُ اللَّهِ صلى الله عليه وسلم وَأَصْحَابُهُ فَقَالَ الْمُشْرِكُونَ إِنَّهُ يَقْدَمُ عَلَيْكُمْ وَفْدٌ وَهَنَهُمْ حُمَّى يَثْرِبَ. وَأَمَرَهُمُ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم أَنْ يَرْمُلُوا الأَشْوَاطَ الثَّلاَثَةَ، وَأَنْ يَمْشُوا مَا بَيْنَ الرُّكْنَيْنِ، وَلَمْ يَمْنَعْهُ أَنْ يَأْمُرَهُمْ أَنْ يَرْمُلُوا الأَشْوَاطَ كُلَّهَا إِلاَّ الإِبْقَاءُ عَلَيْهِمْ. وَزَادَ ابْنُ سَلَمَةَ عَنْ أَيُّوبَ عَنْ سَعِيدِ بْنِ جُبَيْرٍ عَنِ ابْنِ عَبَّاسٍ قَالَ لَمَّا قَدِمَ النَّبِيُّ صلى الله عليه وسلم لِعَامِهِ الَّذِي اسْتَأْمَنَ قَالَ ارْمُلُوا لِيَرَى الْمُشْرِكُونَ قُوَّتَهُمْ، وَالْمُشْرِكُونَ مِنْ قِبَلِ قُعَيْقِعَانَ.
இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் அறிவித்தார்கள்:
அல்லாஹ்வின் தூதர் (ஸல்) அவர்களும் அவர்களின் தோழர்களும் (ரழி) (மக்காவிற்கு) வந்தபோது, இணைவைப்பாளர்கள், "யத்ரிப் (அதாவது மதீனா) காய்ச்சலால் பலவீனமடைந்த ஒரு கூட்டத்தினர் உங்களிடம் வந்துள்ளனர்" என்று கூறினார்கள். எனவே, நபி (ஸல்) அவர்கள் தம் தோழர்களுக்கு (ரழி) கஃபாவைச் சுற்றியுள்ள தவாஃபின் முதல் மூன்று சுற்றுகளில் ரமல் (அதாவது வேகமாக நடப்பது) செய்யவும், இரு மூலைகளுக்கு (அதாவது ஹஜருல் அஸ்வத் மற்றும் யமானி மூலை) இடையில் நடக்குமாறும் கட்டளையிட்டார்கள். தவாஃபின் அனைத்துச் சுற்றுகளிலும் ரமல் செய்யுமாறு அவர்களுக்குக் கட்டளையிடுவதிலிருந்து நபி (ஸல்) அவர்களைத் தடுத்த ஒரே காரணம், அவர்கள் மீது நபி (ஸல்) அவர்கள் இரக்கம் கொண்டதேயாகும்.
அல்லாஹ்வின் தூதர் (ஸல்) அவர்களும் அவர்களின் தோழர்களும் (ரழி) மக்காவிற்கு வந்தார்கள், மேலும் மதீனாவின் காய்ச்சல் அவர்களை பலவீனப்படுத்தி இருந்தது. அதன் பின்னர் (மக்காவின்) இணைவைப்பாளர்கள் கூறினார்கள்: காய்ச்சல் பலவீனப்படுத்திய ஒரு கூட்டத்தினர் உங்களிடம் வருவார்கள், அவர்கள் அதனால் கடுமையாகப் பாதிக்கப்பட்டுள்ளனர். அவர்கள் ஹதீமில் அமர்ந்திருந்தார்கள். அதன் பின்னர் அல்லாஹ்வின் தூதர் (ஸல்) அவர்கள், இணைவைப்பாளர்கள் அவர்களின் சகிப்புத்தன்மையைக் காண வேண்டும் என்பதற்காக, முதல் மூன்று சுற்றுகளில் வேகமாக நடக்குமாறும், (மற்ற) நான்கு சுற்றுகளில் இரண்டு மூலைகளுக்கு இடையில் (சாதாரணமாக) நடக்குமாறும் அவர்களுக்குக் கட்டளையிட்டார்கள். பின்னர் இணைவைப்பாளர்கள் (ஒருவருக்கொருவர்) கூறினார்கள்: காய்ச்சல் அவர்களை மெலியச் செய்துவிட்டது என்று நீங்கள் நினைத்திருந்தீர்கள், ஆனால் அவர்களோ இன்னாரை விடவும் வலிமையானவர்களாக இருக்கிறார்கள். இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் கூறினார்கள்: அவர் (நபிகள் நாயகம் (ஸல்) அவர்கள்) அவர்கள் மீதுள்ள கருணையினால் அனைத்துச் சுற்றுகளிலும் வேகமாக நடக்குமாறு அவர்களுக்கு (முஸ்லிம்களுக்கு) கட்டளையிடவில்லை.
இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் கூறினார்கள், யத்ரிப் (மதீனா) காய்ச்சல் அவர்களை பலவீனப்படுத்தியிருந்த நிலையில் அல்லாஹ்வின் தூதர் (ஸல்) அவர்கள் மக்காவிற்கு வந்தார்கள். அப்போது நிராகரிப்பாளர்கள், “காய்ச்சலால் பலவீனமடைந்து, மதீனாவில் துயரத்தை அனுபவிக்கும் மக்கள் உங்களிடம் வருகிறார்கள்” என்று கூறினார்கள். உயர்ந்தோனாகிய அல்லாஹ், அவர்கள் கூறியதை நபி (ஸல்) அவர்களுக்கு அறிவித்தான். எனவே, அவர் (ஸல்) அவர்கள் முதல் மூன்று சுற்றுகளில் ரமல் (பெருமிதமாக விரைந்து நடப்பது) செய்யவும், இரு மூலைகளுக்கு (யமானி மூலைக்கும் கறுப்புக் கல்லுக்கும்) இடையில் சாதாரணமாக நடக்கவும் அவர்களுக்குக் கட்டளையிட்டார்கள். நம்பிக்கையாளர்கள் பெருமிதமாக நடப்பதை அவர்கள் பார்த்தபோது, “காய்ச்சல் பலவீனப்படுத்தியதாக நீங்கள் குறிப்பிட்ட மக்கள் இவர்கள்தாம், ஆனால் இவர்கள் நம்மை விட வலிமையாக இருக்கிறார்கள்” என்று கூறினார்கள்.
இப்னு அப்பாஸ் (ரழி) அவர்கள் கூறினார்கள், “அவர்கள் மீதுள்ள இரக்கத்தின் காரணமாகவே (தவாஃபின்) எல்லாச் சுற்றுகளிலும் பெருமிதமாக நடக்குமாறு அவர் (ஸல்) அவர்கள் அவர்களுக்குக் கட்டளையிடவில்லை.”